Om de juiste antwoorden te vinden, is het nodig de juiste vragen te stellen.
Als coach ben ik steeds weer blij wanneer ik te horen krijg dat ik de juiste vragen stel. Deze leiden namelijk tot echte oplossingen. Zonder de juiste vragen kan een probleem compleet onoplosbaar lijken. Hoe kan het eigenlijk dat we vaak niet de juiste vragen stellen aan onszelf?
Vragen die je naar de kern van je probleem leiden, kunnen enorm confronterend zijn. Want als je de juiste vraag stelt en je geeft daar een echt eerlijk antwoord op, dan kan dat consequenties hebben, waar je eigenlijk bang voor bent.
De vraag “Houden mijn partner en ik nog echt van elkaar?” kan je confronteren met het feit dat de liefde in jouw relatie niet stroomt zoals jij dat eigenlijk zou willen. En wanneer je dat eenmaal voor jezelf toegeeft, dan kun je het naar jezelf toe niet meer verantwoorden dat je dat zomaar laat gebeuren. Logischerwijs volgt de vraag: “Wat heb ik gedaan dat het zo ver kwam en wat kan ik vanaf nu dus anders doen?” Er is dus actie nodig, die verandering brengt. En zolang je niet zeker weet wat die verandering inhoudt, kan dat doodeng zijn.
Hetzelfde gaat op voor vragen als: “Is mijn huidige werk nog wel passend bij wie ik ben?” en “Leef ik het leven wat ik graag wil leven?”. Zo zijn er tal van vragen die we liever uit de weg gaan, dan ze openlijk te stellen. Angst voor verandering en voor het onbekende kan ons enorm belemmeren om vooruit te komen, evenals angst om verantwoordelijkheid te nemen.
Een andere reden waarom we niet tot de juiste vragen komen, is het feit dat we ons al zo lang blindgestaard hebben op één of enkele vragen, waarop we geen antwoord hebben, dat we niet meer op het idee komen om de zaak vanuit een geheel ander perspectief te bekijken. We blijven in hetzelfde gedachtekringetje ronddraaien zonder ooit een stap verder te komen. Dit gedachtekringetje is ons vertrouwd geworden, net als het idee dat een situatie onoplosbaar is en we er alleen nog maar onder kunnen lijden.
We vertellen onszelf keer op keer dat er voor ons probleem nou eenmaal geen haalbare oplossing is. Soms onderbouwen we dat met het uitwerken van een oplossing, waarvan we al bij voorbaat weten dat het nooit gaat werken. Dat hebben we ten slotte al zo vaak bedacht.
En zo verspillen we onze tijd en energie aan het bevestigen van ons eigen gelijk. Wat helemaal prima zou zijn, als we daar oprecht gelukkig van zouden worden. Helaas is dat meestal niet het geval.
Mijn punt zal inmiddels duidelijk zijn: Voor nieuwe perspectieven moeten we onszelf nieuwe vragen durven stellen. Dat hoeven niet direct de grote levensvragen te zijn. Juist klein beginnen, net buiten je comfortzone, kan je op weg helpen. Doe één stap tegelijk en maak elke stap haalbaar.
Wanneer je merkt dat je vastloopt, probeer dan een kleinere, eenvoudiger vraag te stellen, waarop je wel een antwoord kunt vinden. Van daaruit stel je de volgende vraag, totdat je bij de kernvraag komt. De kernvraag benoemt het achterliggende probleem en vraagt wat jij er nu mee wil en kan doen.
Voor de duidelijkheid: ik zeg niet dat problemen altijd makkelijk op te lossen zijn. En soms ziet de oplossing er totaal anders uit dan je in gedachten had. Soms kost het met de juiste vragen nog steeds veel tijd om uiteindelijk de situatie te creëren, die je wilt.
Toch kom je alleen verder wanneer je stappen zet, die jou in de richting van de oplossing helpen. En daarvoor zijn de juiste vragen onontbeerlijk.
Als je in één of beide genoemde valkuilen vastzit, dan is het zinvol wanneer er een buitenstaander met je meekijkt en wel de juiste vragen weet te stellen. Dat wil niet zeggen dat je het niet zelf op kunt lossen, maar dat je slim genoeg bent om te doen wat nodig is: hulp vragen. Gun jezelf die hulp.
Keuzes maken, behoeften vervullen